Το ψηφιακό αρχείο “Τα Παιδιά του Πειραιά” συγκροτήθηκε το 2025, στα πλαίσια μίας ευρύτερης πολιτιστικής πρωτοβουλίας για την ανάδειξη της ιστορικής και κοινωνικής κληρονομιάς του Πειραιά. Αποτελεί μία σημαντική προσπάθεια τεκμηρίωσης και προβολής της ζωής των Γαβριάδων του Πειραιά, των παιδιών εκείνων που μεγάλωσαν στους δρόμους του λιμανιού, επιβιώνοντας με κάθε τρόπο μέσα σε δύσκολες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες.

Το υλικό που συγκεντρώθηκε προέρχεται από ποικίλες πηγές: ιστορικά έγγραφα, προσωπικές και συλλογικές μαρτυρίες, αποκόμματα εφημερίδων της εποχής, σπάνιες φωτογραφίες, αρχεία ιδρυμάτων, αλλά και από αφηγήσεις απογόνων και ερευνητών. Μέσα από αυτά τα τεκμήρια ξεδιπλώνεται μπροστά μας ένας άγνωστος για πολλούς κόσμος: η καθημερινότητα, οι αγώνες, οι ελπίδες και οι φιλοδοξίες των παιδιών αυτών, που συχνά αντιμετώπιζαν τη φτώχεια, την κοινωνική περιθωριοποίηση αλλά και την αλληλεγγύη της γειτονιάς.

Βασικός στόχος του αρχείου είναι η διάσωση και η ψηφιακή καταγραφή αυτής της μοναδικής ιστορικής εμπειρίας, ώστε να διασωθεί η μνήμη των Γαβριάδων και να αναδειχθεί η επίδρασή τους στον νεότερο ελληνικό κόσμο. Τα παιδιά αυτά, με τη ζωντάνια, την επινοητικότητα και τη δύναμη τους, άφησαν ανεξίτηλα ίχνη στη λαϊκή κουλτούρα, στην τέχνη, στη μουσική και στις κοινωνικές διεκδικήσεις.

Το αρχείο περιλαμβάνει, επίσης, διαδραστικούς χάρτες και εφαρμογές, αναφορά σε σημαντικά μέρη του Πειραιά και μία συλλογή από οπτικά και ηχητικά πολυμέσα που δίνουν τη δυνατότητα στο κοινό μία νέα εμπειρία ώστε να γνωρίσει καλύτερα τον κόσμο των Γαβριάδων. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν, αναδεικνύοντας τις σύγχρονες κοινωνικές αναφορές και τους συμβολισμούς που εξακολουθεί να έχει αυτή η ιδιαίτερη ομάδα στην ελληνική κοινωνία.

Τέλος, το έργο “Τα Παιδιά του Πειραιά” δεν περιορίζεται μόνο στη διάσωση του παρελθόντος αλλά λειτουργεί και ως αφετηρία για εκπαιδευτικά προγράμματα, διαλέξεις, εκθέσεις και συνεργασίες με σχολεία και πολιτιστικούς φορείς, ενισχύοντας την ιστορική συνείδηση και την κοινωνική ευαισθησία των νέων γενεών.

Το αρχείο δημιουργήθηκε στα πλαίσια του Π.Μ.Σ.του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Τμήμα Πληροφορικής - Ψηφιακός Πολιτισμός, Έξυπνες Πόλεις, ΙοΤ και Προηγμένες Ψηφιακές Τεχνολογίες